Kultura - aktualności

Stanisław Jura – Żołnierz Niezłomny ze Studziannej

Opublikowano dn. 06.05.2024
Autor: UM Opoczno


Staraniem Muzeum Regionalnego w Opocznie, do prowadzonej przez Instytut Pamięci Narodowej ewidencji grobów Weteranów walk o Wolność i Niepodległość Polski został wpisany grób Stanisława Jury pseudonim „Halla”, „Bartosz” ze Studziannej – hubalczyka, żołnierza Narodowych Sił Zbrojnych, Armii Krajowej a także Konspiracyjnego Wojska Polskiego, wieloletniego więźnia okresu stalinowskiego, żołnierza niezłomnego. Jego grób znajduje się na cmentarzu parafialnym w Poświętnem.

Warto w tym miejscu przytoczyć dramatyczny życiorys Stanisława Jury, niezwykle doświadczonego przez los bohatera Ziemi Opoczyńskiej.

Stanisław Jura urodził się 11 listopada 1923 r. w Studziannie. Był bardzo zdolnym i utalentowanym dzieckiem co przekładało się na późniejsze wyniki w nauce. 21 czerwca 1939 r. otrzymał świadectwo ukończenia I klasy Prywatnego Koedukacyjnego Gimnazjum Kupieckiego Oddziału Stowarzyszenia Kupców Polskich w Tomaszowie Mazowieckim z jednoczesną promocją do klasy drugiej. Aktywnie udzielał się także w Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”.

Do Oddziału mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala” dołączył w Gałkach w marcu 1940 r. z patrolem dowodzonym przez swojego brata Władysława, który odbierał zaopatrzenie w Studziannie od gospodarza Jana Piaseckiego. Jechał na jednych z trzech sań przewożących do Oddziału broń, amunicję i owies dla koni, którymi powoził Marian Kosek. Jura został przydzielony do drużyny piechoty, którą dowodził Władysław Osiński. W swoich wspomnieniach spisanych w celi więziennej przypomina postać Jana Sekulaka, który w długie zimowe wieczory umilał kolegom czas śpiewając różne pieśni przy akompaniamencie gitary. Jedna z nich, którą Stanisław zapamiętał brzmiała tak: 

W dzień deszczowy i ponury 
Od Poznania ciągły chmury 
Szeregami polskie dzieci 
Idą tułać się po świecie 
Hej koledzy dajcie ręce 
Może się nie ujrzym więcej 
Może uda się, że powrócę zdrów 
I zobaczę Tomaszów.

W okresie od 1942 r. do marca 1944 r. Stanisław Jura przebywał początkowo w Pionkach w niemieckim obozie pracy, gdzie wytwarzano materiały wybuchowe, a następnie w Drzewicy w obozie junackim Baudienst. Tutaj pracował ponad siły przy budowie torów kolejowych na trasie Tomaszów Mazowiecki – Radom. W kwietniu 1944 r. w rejonie Drzewicy wstąpił do oddziału partyzanckiego podległego wówczas Narodowym Siłom Zbrojnym, którym dowodził por. Kazimierz Załęski „Bończa”. Przyjął pseudonim „Halla” i został przydzielony do 4. drużyny dowodzonej przez kpr. Stanisława Kozłowskiego „Wilka”, która wchodziła w skład 1. plutonu ppor. Mieczysława Drabika „Konrada”. Od lipca 1944 r. Stanisław Jura walczył w 2. kompanii 25. Pułku Piechoty Armii Krajowej. Brał udział w walkach z okupantem m.in.: pod Stefanowem, Hutą, Bokowem, Widuchem, Przysuchą, Białym Ługiem i Niekłaniem.

Po wojnie Stanisław Jura pełnił w Opocznie funkcję sekretarza w Związku Byłych Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację. Niesłusznie posądzony o rzekome popełnienie nadużyć, został z tego powodu 20 marca 1946 r. aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa w Opocznie. 4 kwietnia 1946 r. zbiegł z aresztu i zmuszony był ukrywać się przed organami UB. W związku z tym znalazł się w lesie i wstąpił do oddziału „Żbika”, który wkrótce połączył się z oddziałem „Orkana”. Jura przyjął wówczas pseudonim „Bartosz”. Oddział „Orkana” liczący od 22 do 28 żołnierzy podlegał kierownictwu Konspiracyjnego Wojska Polskiego (KWP), którym dowodził por. Stanisław Sojczyński „Warszyc”. Krótko przed ogólnopolskim referendum (3x TAK) rozpowszechniał z oddziałem wśród okolicznej ludności ulotki z apelem, aby głosować na pierwsze i drugie pytanie „Nie”, na trzecie „Tak” dotyczące granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej.

W lipcu 1946 r. został zatrzymany w lesie przez Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW), rozbrojony i następnie uwięziony. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi w dniu 4 grudnia 1946 r. skazano Stanisława Jurę (a także Bolesława Rybaka „Żbika” i Cyryla Przedborę „Zagadkę”) na karę śmierci i utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze, za to, że od dnia 4 kwietnia 1946 r. do chwili zatrzymania, tj. 20 lipca 1946 r. brał udział w związku mającym na celu obalenie ustroju demokratycznego Państwa Polskiego, zwanym Konspiracyjnym Wojskiem Polskim, pełniąc funkcję dowódcy drużyny w oddziale „Żbika”, a później zastępcy dowódcy oddziału „Orkana”. 27 stycznia 1947 r. Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie pod przewodnictwem ppłk. Józefa Dziowgo z udziałem podprokuratora Naczelnej Prokuratury WP mjr. Gabryela Hennera odrzucił skargę rewizyjną obrońcy wojskowego adwokata Ignacego Bary i Stanisława Jury o złagodzenie kary i utrzymał w mocy wyrok z 4 grudnia 1946 r. 7 lutego 1947 r. Bolesław Bierut zmienił karę śmierci Stanisławowi Jurze na więzienie bezterminowe.

Stanisław Jura przebywał w więzieniu od 1946 do 1956 roku w Piotrkowie Trybunalskim, Wronkach, Wrocławiu i w miejscowości Branice leżącej przy granicy z ówczesną Czechosłowacją (Państwowy Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Branicach). Po wyjściu na wolność, przez wiele kolejnych lat był represjonowany i szykanowany przez władze komunistyczne jako „wróg Polski Ludowej”. Nigdy nie odzyskał zdrowia. Zmarł 24 grudnia 1992 r.

 

Życiorys Stanisława Jury opracowano w oparciu o materiały ze zbiorów rodzinnych Tadeusza Jury oraz ze zbiorów Jana Zaborowskiego przez Wiktora Pietrzyka – Muzeum Regionalne w Opocznie.

Liczba wyświetleń: 147

Powrót
BIBLIOTEKA

Biblioteka

Biblioteka

MIEJSKI DOM KULTURY

MIEJSKI DOM KULTURY

MIEJSKI DOM KULTURY

MUZEUM

MUZEUM

MUZEUM

KRYTA PŁYWALNIA

KRYTA PŁYWALNIA

KRYTA PŁYWALNIA

Facebook płytka ceramiczna

Festiwal Płytki Ceramicznej

Facebook Gmina

Gmina Opoczno

youtube

Odwiedź nas na youtube

Opoczno Stolicą Oberka

Opoczno Stolicą Oberka

Opoczno Stolicą Oberka

Wydarzenia

Relacje z wydarzeń